De grote maanstilstand 2025

Ik schreef hier al eerder over, maar nu is het binnenkort zo ver. De meest extreme geocentrische noordelijke declinatie van de maan vindt plaats op 7 maart 2025 en de meest zuidelijke declinatie op 22 maart 2025

Vr 7 maart om 16.43 uur bereikt de maan de hoogste geocentrische* declinatie sinds 2006: +28°43’01”. Bij doorkomst door het zuiden staat de maan 66° hoog. De maan is net voorbij zijn Eerste Kwartier. Bij ons komt hij om 10.05 uur op bij 37° en gaat onder om 04.03 bij 323° [dwz het is de meest noordelijke maan sinds 2006]

De volgende recordwaarde is pas weer in 2043.

Deze extreme declinatie zorgt ook voor een speciale grensoverschrijding van de maan: een paar uur lang verblijft hij buiten de dierenriem,  (officiele grenzen van het sterrenbeeld Voerman)

Za 22 maart 2025. om 7.37 uur bereikt de maan de meest negatieve geocentrische* declinatie sinds 1950, te weten -28°43’32”. De maan is in zijn Laatste Kwartier. Bij ons komt hij op bij 144° om 03.32 uur en gaat onder bij 216° om 09.23 [dwz het is de meest zuidelijke maan sinds 1950]

De Maan is tijdens zonsopkomst om 06.30 op nog geen 8,5° boven de horizon.

De meest extreme standen bij VOLLE maan bij de Grote MAANSTILSTAND hebben we al gehad. (Die dagen die onze voorouders waarschijnlijk eerden)

  • 1. Kleinste declinatie volle maan dus de meest zuidelijke volle maan op 22 juni 2024
  • 2. Grootste declinatie volle maan dus de meest noordelijke volle maan op 15 december 2024

Maar als je die in 2024 gemist hebt: in 2025 zijn er ook nog mooie hoge en lage standen bij VOLLE maan te weten 12 juni, een zeer zuidelijk opkomende en dus heel lage volle maan en in de nacht van 4/5 december, een noordelijk opkomende en dus heel hoge volle maan.

KORT Samengevat

In maart 2025 doet de maan iets bijzonders:

In maart 2025 zijn er twee momenten waarop de maan zowel extreem hoog als heel laag staat.

  1.  7 maart: De maan komt heel hoog aan de hemel te staan, hoger dan in de afgelopen jaren. [sinds 2006] Hij zal zelfs even buiten de dierenriem komen!
  2. 22 maart: De maan staat juist heel laag aan de hemel, lager dan in de afgelopen jaren. [sinds 1950]

Wat betekent dit en waarom is het bijzonder?

De grote maanstilstand is een fascinerend astronomisch fenomeen dat ongeveer elke 18,6 jaar voorkomt. Tijdens deze periode bereikt de maan haar maximale noordelijke en zuidelijke declinatie, wat betekent dat ze op haar hoogste en laagste punten aan de hemel staat. Dit zorgt voor opvallende veranderingen in de opkomst- en ondergangstijden van de maan.

De volgende keer dat de maan zo extreem hoog of zo laag staat, is pas in 2043!

Terugblik 2024

Zo 15 december 2024 VOLLE Maan. 10.02 uur.

De maan had in deze schijngestalte de grootste geocentrische declinatie* van het jaar: +28°14>. Topocentrisch in Utrecht, rekening houdend met de parallax, gaat daar nog wel een graad vanaf: +27°18>. De Maan kwam hier bij ons bij 38° op om 15:36 en ging onder bij 322° om 09:29 en ging rond middernacht door de meridiaan liefst 66° hoog aan de hemel.

Het is sinds 2005 niet meer voorgekomen dat de Volle Maan zo hoog stond. Het zal tot 2043 duren voordat de Volle Maan dit hoogterecord breekt.  

Za 22 juni 2024 VOLLE Maan 03.08 zomertijd. In die schijngestalte met de grootst negatieve geocentrische* declinatie van het jaar: -28°21′. Rekening houdend met de parallax, moeten we er zelfs nog bijna een graad bijdoen en komen we voor de Benelux op -29°17′. Bij ons thuis kwam de maan op bij 142° om 23:29 uur en ging onder bij 217° op 23 juni om 04:30 uur. Om 1:31 uur stond ze hier in het zuiden, nog geen 9° hoog aan de hemel

Sinds 2005 heeft de Volle Maan niet meer zo laag gestaan en het zal nu tot 2043 duren voordat de Volle Maan dit laagterecord breekt.  

* Geocentrisch wil zeggen, gezien vanuit het middelpunt op aarde. In Utrecht zal het iets anders zijn dan in Delfzijl en weer anders dan in New Orleans.

Bronnen